Voor de auteur van het artikel uit de Trouw, Auke van der Woud (stedenbouwkundige en landschapshistoricus), is liefdeloze natuur een stuk natuur dat is losgezongen van de landschappelijke geschiedenis en het landschapsgebruik. Liefdeloze natuur is bedacht om natuurwaarden los te halen van de context van de locatie.

Het platteland als Lebensraum

Van der Woud signaleert dat – op wereldschaal - steeds meer mensen in steden leven. Dat leidt tot de overheersing van het platteland door de noden van de stad. Hij noemt:

1. De behoefte aan goedkoop voedsel. De massaconsumptie leidt tot schaalvergroting en eenzijdig grondgebruik. De vraag in de supermarkten is leidend. De schaalvergroting in de landbouw komt voort uit de groeiende vraag naar voedsel in de stad.
2. De stad gebruikt het platteland als Lebensraum. Dat leidt tot de vreemde ideeën over natuur en gebruik van het landschap voor recreatie en andere belangen van stedelingen met voorbijgaan aan het belang van een duurzame voedselproductie.

Bomen op de Heuvelrug

Een recent plan dat ik in dit kader plaats is het kappen van bos op de Heuvelrug. Want de bomen op de Heuvelrug gebruiken water dat Vitens graag zou gebruiken voor drinkwater en Vrumona in Bunnik voor zijn frisdrank- en watertjesproductie. Wat dan gecompenseerd zou moeten worden met bosaanplant in het Kromme Rijngebied (zie voor meer informatie hierover Flux Landscape Utrechtse Heuvelrug).

Bosaanplant in het Kromme Rijngebied vernietigt het oude cultuurlandschap. Een landschap ontgonnen in de 12e eeuw op basis van het cope-systeem. Dat leidt tot een kenmerkende opstrekkende verkaveling vanaf ontginningsdijken en -wegen die op veel plaatsen nog zichtbaar en beleefbaar is. De opstrekkende verkaveling is aangetast door bebouwing en agrarische schaalvergroting maar zal dat straks ook zijn door een bizar ont- en bebossingsplan.

Behoud van eeuwenoud cultuurlandschap

Auke van der Woud pleitte in 2010 voor boeren als dragers van een eeuwenoud cultuurlandschap op basis van een duurzame en biologische voedselproductie. En een rem op de groei. Plannen van gemeenten en de provincie in de Kromme Rijncorridor laten zien dat de overheersing van het platteland door de stad nog steeds aan de orde is. Het van oudsher agrarische Kromme Rijnlandschap met zijn grienden, weilanden, boomgaarden en hier en daar landgoederen met de daaraan verbonden natuur, dreigt dan te verdwenen onder ander landschapsgebruik.

Het eeuwenoude cultuurlandschap verdient beter. Anders zal er straks geen platteland meer zijn, maar alleen nog maar park.

Kijk voor meer informatie over de cultuurlandschap op de website van de Vereniging Nederlands Cultuurlandschap.

Beeld: Dekker Geschiedenis van het Kromme Rijngebied in de Middeleeuwen
Tekst: Ernest Schuler

De inhoud van deze blogreeks in op eigen titel van de werkgroep Kromme Rijncorridor.